30 NGÀY NHẬT KÝ NGUYÊN TẮC THÀNH CÔNG
Ngày 15:
Thử Làm "Nhà Hàng Ma"?
Hôm qua tôi có viết về việc Đông Huy (founder của PITO) đóng cửa nhà hàng Cocorio sau 15 năm thai nghén. Viết trong một tâm trạng không vui chút nào.
Nói chung ai cũng mở nhà hàng, quán ăn được vì ai cũng nấu được. Vì vậy nên lãnh vực nhà hàng ăn uống cạnh tranh rất khốc liệt. Bởi thế người ta mới nói: “Ghét nhau xui mở nhà hàng” là vậy!
Giờ đây giao đồ ăn ngày càng trở nên phổ biến, làm cho nhà hàng quán ăn vất vả hơn. Đặc biệt đại dịch Wuhan Virus như cứa thêm một nhát nữa, kết liễu những nhà hàng như Cocorico.
Và tôi quyết định hôm nay thử áp dụng Nguyên tắc 5 Bước của Ray lên kế hoạch làm “Nhà hàng ma”. Nghe là đã thấy rùng rợn rồi, phải không? Và tôi thấy đây cũng là ý tưởng hay cho nhiều bạn có thể bắt đầu khởi nghiệp.
"Khó khăn, thử thách luôn là một phần của cuộc sống. Thay vì ngồi phàn nàn, đổ lỗi; bạn có thể tìm thấy cơ hội từ trong khó khăn đó."
Tôi bắt đầu quan tâm đến “Nhà hàng ma” năm ngoái khi tình cờ xem TV thấy giới thiệu một mô hình nhà hàng Ghost Kitchen (còn gọi là Dark Kitchen) ở Toronto, lấy ý tưởng ở Mỹ. Đây là kiểu nhà hàng chỉ có nhà bếp, 100% giao hàng, không phục vụ tại chỗ!
Đặt hàng đồ ăn đã trở thành xu thế rõ ràng ảnh hưởng đáng kể đến các nhà hàng, quán ăn truyền thống. Năm rồi chuỗi nhà hàng của đầu bếp nổi tiếng người Anh (được phong tước Hiệp sĩ) Jamie Oliver đã thông báo phá sản.
Jamie không giấu giiếm nói rằng, xu hướng đặt hàng đồ ăn là nguyên nhân chính cho việc đóng gần như toàn bộ chuỗi nhà hàng của anh.
Bạn thấy không, khó khăn, thử thách luôn là một phần của cuộc sống. Thay vì ngồi phàn nàn, đổ lỗi; bạn có thể tìm thấy cơ hội từ trong khó khăn đó.
Nói cách khác nếu bạn “thấm nhuần” nguyên tắc của Ray: CHẤP NHẬN THỰC TẾ VÀ SẴN SÀNG GIẢI QUYẾT! Chấp nhận thực tế ở đây là “chào đón” khó khăn, thử thách (Wuhan Virus) và sẵn sàng giải quyết, được hiểu là, tìm ra giải pháp vượt qua (cơ hội Nhà hàng ma).
Quay lại NGUYÊN TẮC 5 BƯỚC THÀNH CÔNG của Ray.
Bước 1: Có mục tiêu cụ thể.
Mục tiêu là làm Nhà hàng ma kiếm 1.500 đô/ tháng trong 1 năm. Nghe “Đô La Trâm” để có khí thế một chút.
Tôi chỉ chọn một con số để có một mục tiêu cụ thể.
Mục tiêu đừng có quá thấp, quá dễ để thực hiện thì sẽ không có nỗ lực. Bạn cứ thoải mái đặt ra mục tiêu rồi có điều chỉnh sau.
Nhưng trong giai đoạn này bạn chỉ tập trung vào việc đặt mục tiêu hơn là suy nghĩ tìm câu trả lời: làm sao, làm như thế nào vân vân và vân vân. Đừng cầm đèn chạy trước ô tô!
CHẤP NHẬN THỰC TẾ VÀ SẴN SÀNG GIẢI QUYẾT!
Bước 2: Xác định vấn đề cần giải quyết và không chấp nhận sống chung với lũ!
Để làm nhà hàng ma, bạn cần biết về ẩm thực, biết nấu, có khả năng phát triển món (theo nhu cầu thị trường), biết tiếp thị online, vận hành App giao hàng và quan trọng là phải có 150 triệu lận lưng!
Giả sử bạn có hết tất cả, chỉ còn thiếu kỹ năng tiếp thị online và 150 triệu.
Khởi nghiệp gì chỉ có cần nhiêu đây thôi hả? “Làm cho công ty lớn tỉ tỉ, đưa danh thiếp ra nó sướng hơn nhiều. Tự mình làm công ty 150 chai sao thấy nó bèo nhèo quá!” Đây cũng là một nguyên nhân (sâu xa) mà bạn cần giải quyết. Nói cho nó nhanh: sĩ diện!
Nghe đến kỹ năng mới ai cũng ái ngại. Tiếp cận kỹ năng mới cũng như đối mặt với một khó khăn, thử thách – là một phần của cuộc sống. Vì vậy thái độ học hỏi (liên tục) mọi lúc mọi nơi là luôn cần thiết. Nói cách khác nếu bạn thuộc loại người có đầu óc cởi mở (growth mindset) thì khả năng học hỏi luôn có sẵn trong máu của bạn.
Bạn có thể đặt một mục tiêu riêng cho việc trang bị kỹ năng mới này. Nghĩa là cũng sẽ áp dụng Nguyên tắc 5 Bước thành công. Và thời gian đặt ra (cho mục tiêu này) không thể kéo từ tháng này qua tháng nọ.
Còn 150 triệu? Đang muốn đi kiếm tiền (nhiều) và lâu dài mà lại phải có tiền thì mới làm được. Cũng ban-căng đây! Bạn thử về nhà “thổi” lỗ tai gia đình, người quen coi ai “ói” ra cho bạn 150 chai (rồi mai mốt bạn hoàn lại). Muốn vậy thì bạn phải có kế hoạch kinh doanh rõ ràng và có khả năng thuyết phục.
Và lý tưởng là bạn lập team với ai mà có kỹ năng tiếp thị online và có 75 triệu. Như vậy sẽ dễ hơn: tạm thời chưa cần học kỹ năng mới (tập trung vào kỹ năng nấu) và ít tiền đầu tư hơn. Một mũi tên bắn 2 con chim luôn!
Tiếp cận kỹ năng mới cũng như đối mặt với một khó khăn, thử thách – là một phần của cuộc sống. Vì vậy thái độ học hỏi (liên tục) mọi lúc mọi nơi là luôn cần thiết.
Và để thuyết phục được bạn (lập team) bạn cũng phải trình bày một kế hoạch hành động là ý tưởng này như thế nào, nếu thành công thì nó sẽ tưng thưởng ra làm sao. Kế hoạch này nó cũng sẽ được dùng để trình bày với gia đình (người thân) người sẽ “nôn” cho bạn 75 triệu.
Chỉ khi nào bạn trình bày nghiêm túc về kế hoạch khởi nghiệp thì nhà đầu tư (gia đình) mới tin tưởng “giao trứng cho ác”. Còn khơi khơi chìa tay xin 75 triệu thì cũng hơi khó, trừ khi bạn là là “Rich kid”!
Vậy bạn cần phải làm cái kế hoạch kinh doanh và trình bày một cách thuyết phục. Hai hoạt động này cũng sẽ cần để áp dụng NGUYÊN TẮC 5 BƯỚC THÀNH CÔNG. Nói cách khác Nguyên tắc này nó được vận dụng liên tục.
Và thành công là kết quả thành công của một chuỗi thành công của những hoạt động (nhỏ) khác. Bạn sẽ liên tục gặp những vấn đề, thử thách (vốn có) và bạn vượt qua để tiến bộ mỗi ngày.
Để mà làm tốt kế hoạch (kinh doanh) thì trước đó bạn cũng đã thành công trong việc chuẩn bị một kế hoạch gì đó (quyên góp từ thiện, tổ chức sự kiện ca nhạc trong trường…). Vì bạn sẽ đem những bài học của những kế hoạch (đã chuẩn bị và thực hiện trước đó) vào kế hoạch khởi nghiệp 150 triệu lần này.
Tương tự để có thể “hùng hồn” thuyết phục gia đình “giao trứng cho ác” bạn đã phải trải qua (thành công và thất bại) những lần đi thuyết phục: trình bày trước lớp, báo cáo kết quả thực hiện dự án gì đó. Để bạn có thể đem những bài học (xương máu) vào lần “thổi lỗ tai” này.
Nếu bạn là người ngại nghĩ, ngại khó thì bạn đã “đứng hình” từ vòng gởi xe rồi. Tinh thần đối mặt với khó khăn và không đầu hàng sẽ giúp bạn tăng level. Và level bây giờ là thuyết phục team tham gia dự án khởi nghiệp Nhà hàng ma.
Bước 3: Chẩn đoán nguyên nhân sâu xa.
Vậy vấn đề cần giải quyết là lập kế hoạch kinh doanh Nhà hàng Ma và thuyết phục bạn và gia đình tham gia.
Nguyên nhân sâu xa cản trở bạn thành công trong việc viết kế hoạch kinh doanh (có thể) là bạn chưa có kinh nghiệm.
Có rất nhiều tài nguyên có sẵn trên internet. Có rất nhiều group, cộng đồng bạn có thể trao đổi, tìm sự hỗ trợ.
Kế hoạch kinh doanh nó không cần “màu mè” hoa lá hẹ mà mục tiêu là để cho bạn biết làm gì, tại sao làm như vậy, nếu thành công sẽ được tưởng thưởng như thế nào. Và trên hết kế hoạch này là để thuyết phục bạn và gia đình hỗ trợ.
Có nhiều người đem sự hoàn hảo ra để trì hoãn thực hiện. “Đợi cho nó chín muồi!” Hoặc “Cái này chưa đã, khi nào hoàn hảo thì mình làm tiếp!” Thực ra đây là một cách “trốn chạy” một cách thông minh.
Bước 4: Lên kế hoạch thực hiện.
Giai đoạn này bạn cần lên kế hoạch cụ thể thực hiện Nhà hàng ma. Để làm được điều này bạn (và team) sẽ phải tự tìm hiểu, dự các khóa huấn luyện, gặp gỡ học hỏi từ các chuyên gia, tư vấn từ những người đã thành công (trong mô hình Nhà hàng ma)…
Thí dụ đây là một số gợi ý bạn cần phải quyết định.
Bạn bán các món ăn ở đâu? Hiện có một số platform bạn có thể xem xét. Bạn có thể bán trên nền tảng đặt tiệc công ty như PITO, nhắm đến các công ty, doanh nghiệp đặt tiệc, ăn trưa… Hoặc bạn có thể bán qua các App giao đồ ăn như GrabFood, Now, GoFood. Hoặc bạn tự làm website, fan page, Youtube rồi tiếp cận trực tiếp đến khách hàng.
Bạn bán cái gì? Bạn phục vụ món ăn gì? Ăn trưa (ăn no), ăn chơi, ăn thường xuyên hay tiệc. Món ăn Việt, menu Oppa “Quất xong dông", Món Bắc, Nam, pizza hay gà rán…
Bạn đặt Bếp ở đâu? Mặc dù Nhà hàng ma, nhưng cũng phải có bếp để nấu. Bán qua nền tảng PITO thì đặt ở đâu (trong Sài Gòn) cũng được. Còn bán qua App thì bạn cần phải biết khu vực nào đặt hàng nhiều.
Trang bị bếp ra làm sao? Nếu bán hàng qua App, ngoài khu vực bếp bạn còn phải có khu vực giao hàng (cho shipper).
Giờ đây có thêm các Cloud Kitchen (Bếp Trên Mây), chuyên cho thuê bếp (giống như cao ốc văn phòng cho thuê văn phòng vậy). Nếu vậy thì sẽ dễ dàng hơn nhiều cho bạn.
Thay vì phải làm mọi thứ ngay từ đầu. Bạn chỉ cần “cắm vào là nấu”. Nghĩa là họ đã trang bị sẵn những trang thiết bị cần thiết kể nấu bạn chỉ cần đem thêm dụng cụ nấu là xong.
Bạn làm thế nào để tiếp thị món ăn? Nếu bán trên PITO thì để PITO “đẩy” cho bạn. Nếu bán trên App thì phải làm sao để listing lúc nào cũng nằm trên đầu danh sách. Còn nếu tự mình bán thì bạn sẽ làm gì? Facebook, Youtube và những kênh truyền thông gì?
Nếu làm một mình thì bạn tự quyết định mọi thứ. Nhưng vì một người khó có thể giỏi hết mọi thứ vì vậy bạn mới lập team. Nhưng không có nghĩa “Dream team” sẽ là đội chiến thắng.
Bạn phải học cách lắng nghe, học hỏi, cầu tiến, tự nhận trách nhiệm, chấp nhận sự khác biệt… Trên hết bạn cần phải loại bỏ cảm xúc ra khỏi những quyết định và tiết chế cái tôi (vốn có).
Như Ray đã nói, nếu bạn (và team) có bản đồ tư duy cộng với tính khiêm tốn thì sẽ là một Dream Team đúng nghĩa. Chắc chắn sẽ thành công, sớm hay muộn thôi!
"Tinh thần kỷ luật là tiêu chí quan trọng nhất đặt lên hàng đầu"
Bước 5: Thực hiện đến kết quả cuối cùng!
Kế hoạch thực hiện chỉ là những định hướng lớn giúp bạn triển khai. Nó không thể cụ thể chi tiết vì mọi thứ luôn thay đổi, nhất là đối với một công ty khởi nghiệp.
Tinh thần kỷ luật là tiêu chí quan trọng nhất đặt lên hàng đầu. Mỗi ngày bạn phải làm những cái bạn đã đặt ra. Mỗi tuần bạn phải hoàn thành những hạng mục cần thiết.
Bạn phải “ăn ngủ nghỉ” với kế hoạch đang làm. Lúc lên giường nằm ngủ bạn phải nghĩ xem: hôm nay tôi đã làm được những gì và ngày mai tôi sẽ phải làm gì, trước khi chìm vào giấc ngủ. Và ngày hôm sau thức dậy, háo hức bắt đầu vào những thách thức mới đang chào đón.
Và như Ray nói, thành công (của Nhà hàng ma) là kết quả của chuỗi những thành công nhỏ (Viết bản kế hoạch, thuyết phục đầu tư, kế hoạch thực hiện…).
Và thành công Nhà hàng ma này (với mục tiêu kiếm được 1.500 đô mỗi tháng) sẽ giúp bạn kiếm được 15 ngàn, 15 triệu trong tương lại. Và không chỉ trong ngành nhà hàng mà bạn sẽ tiếp tục tiến bộ (và thành công) trong những lãnh vực kinh doanh khác. Không chỉ kinh doanh mà còn trong cuộc sống nữa.
Và nếu bạn chưa thành công lần này, thì ngồi xem lại 5 bước. Bắt đầu lại từ đầu.
Tiếp tục giải quyết những vấn đề (nguyên nhân sâu xa). Bạn làm đến lần thứ 10 chắc chắn bạn cũng sẽ thành công.
Quên nữa, nếu bạn là đầu bếp (chuyên nghiệp). Bạn thử ý tưởng này: Đến nhà nấu cho khách. Đây là một concept mới bắt đầu từ Mỹ rồi qua Canada. Tưởng tượng bạn có đầu bếp riêng (private chef) đến nhà bạn nấu (theo menu bạn chọn) phục vụ tiệc gia đình với bạn bè và người thân mà giá rất “hạt dẻ” nếu so với thuê nhà hàng phục vụ catering (tại nhà).
Thành công thường không đến dễ dàng. Ai cũng đã phải thất bại trước khi nếm trái ngọt thành công. Tuy nhiên mọi người chỉ thích nghe câu chuyện lúc hái trái ngọt.
Còn những lúc “ăn chay nằm đất”, “nằm gai nếm mật” thì không ai muốn nghe. Hay những lúc cô đơn, trầm cảm cũng chẳng ai biết. Nhưng chỉ có bạn, bạn mới biết là mình đã tiến bộ như thế nào!
Tạm biệt!
Nguyễn Mạnh Tường
Founder of Max Communications & CoFounder of ICP/Xmen