30 NGÀY NHẬT KÝ NGUYÊN TẮC THÀNH CÔNG
Ngày 25:
Thông Minh Có Đáng Tự Hào?
Hôm nay tôi phân vân không biết nên viết tiếp những đề tài trong sách 600 trang của Ray Dalio hay không. Rồi tình cờ tôi đọc được một bài trên CNBC nói về người giàu nhất thế giới Jeff Bezos – nói về thông minh. Và tôi quyết định viết (thêm) về đề tài này.
Phụ huynh chúng ta thường rất tự hào về con cái: “Cháu nó thông minh lắm!” hay “Thi nó toàn đứng nhất!”
Rồi chúng ta cũng thường nghe nói: “Thằng đó giỏi toán lắm!”
Cần phải biết: thông minh là được trời phú (tự có) chứ không phải nỗ lực có được. Vì vậy Jeff Bezos mới nói: “Giả dụ như bạn thông minh kiệt xuất và làm toán dễ như bỡn hay bạn sinh ra đã đẹp trai, đẹp gái – thì đây là món quà trời phú và bạn có thể ăn mừng nhưng nó không phải là cái bạn đáng tự hào!”
"Thông minh là chỉ là một lợi thế!"
Quả vậy cái gì “từ trên trời rơi xuống” thì không hẳn để bạn tự hào (Giống như “trời kêu ai nấy dạ!” vậy).
Chưa kể khi bạn quá tự hào vì mình thông minh thì vô hình chung bạn sẽ không còn cố gắng nữa. Bạn sẽ không còn muốn học hỏi để tiến bộ nữa. Vì đơn giản bạn đã tự cho mình là giỏi nhất rồi!
Và nếu bạn thật sự thông minh thì bạn nên nghĩ: “Không, vì tôi không thông minh, nên tôi phải cố gắng nỗ lực hơn nữa!” (Kiểu như “cần cù bù thông minh” vậy!)
Và Jeff nói thêm: “Điều mà bạn đáng tự hào là thái độ làm việc và sự chọn lựa!”
Làm việc cật lực là thái độ của bạn cũng là chọn lựa của bạn (thay vì ngồi chơi xơi nước). Cái này không phải là trời phú. Vì vậy đây mới là cái bạn đáng tự hào.
Thái độ làm việc tích cực mới là yếu tố giúp bạn thành công.
Tôi cứ phải nói đi nói lại về đề tài thông minh – một phần để lên dây cót cho những bạn nếu phải mặc cảm mình không thông minh. Rằng nỗ lực và ý chí (không gì không thể) mới quyết định thành bại.
Đồng thời cũng muốn nhắc nhở những bạn tự cho mình thông minh rằng đây chỉ là một lợi thế thôi nhưng không phải ai thông minh đều là những người thành công.
Jeff cho biết thêm: “Khi bạn có tài năng, rồi bạn làm việc chăm chỉ, bạn sẽ tận dụng triệt để được tài năng đó!”
Rõ ràng nếu bạn thông minh, có tài năng (bẩm sinh) thì việc học hỏi nó sẽ “thuận buồm xuôi gió” hơn rất nhiều so với người khác. Cái này miễn bàn.
Và nếu đây là cái bạn đam mê thì “Thôi rồi Lượm ơi!” Bạn sẽ tiếp thu rất nhanh.
Nhưng để thành công thì IQ (cao) vẫn chưa đủ. Thông minh cảm xúc (emotional intelligence) mới là quyết định.
Thông minh cảm xúc nó sẽ giúp cho bạn đi xa và thành công như mong đợi. Những người này ta thường nói: “Ông này chững chạc lắm!” Hay “Cô này nghề không giỏi nhưng khéo lắm!”
Đặc tính “khéo” rõ ràng nó liên quan đến mối quan hệ (con người).
Khi bạn tiết chế được cảm xúc cũng đồng nghĩa với việc bạn không để cảm xúc ảnh hưởng đến quyết định. Những quyết định của bạn ra hoàn toàn dựa vào thông tin, cơ sở lý luận…
Bạn sẽ loại bỏ được những định kiến (điểm mù cảm xúc), vốn tạo ra những lăng kính méo mó làm thông tin tiếp nhận và xử lý bị biến dạng (chủ quan theo định kiến).
Không chỉ kiểm soát được cảm xúc (vốn ảnh hưởng đến chất lượng công việc và quyết định) mà người có EQ cao còn khả năng “thấu cảm”, luôn đặt mình vào người khác (để lắng nghe để học hỏi và tìm giải pháp). Bạn có thể hiểu được cảm xúc của người khác, hiểu được nhu cầu và ước muốn (nhờ đức tính thấu cảm, chịu lắng nghe).
Có những tố chất này bạn mới có thể cùng làm việc hiệu quả với team hoặc dẫn dắt, tạo ảnh hưởng (tích cực) cho nhóm và cho tổ chức. Đây là tiêu chí quan trọng để bạn trở thành lãnh đạo.
Tự nhiên tôi nhớ đến một bạn nữ. Hồi trước học môn Marketing (tôi phụ trách) ở ĐH Mở Bán Công (Bằng 2) Khoa Quản Trị Kinh Doanh năm 97-98 gì đó (lâu rồi cũng không nhớ)
.
Bạn học khá, chăm chỉ và không có gì nổi trội. Sau này bạn trở thành người đứng số 2 trong Group quảng cáo (truyền thông) nước ngoài doanh số hàng năm hơn 100 triệu đô. Thành công của bạn rõ ràng đến từ thông minh cảm xúc. Bạn chững chạc, nói năng nhẹ nhàng nhưng rõ ràng, đáng tin, chịu khó lắng nghe và rất khiêm tốn.
Nhiều người trong chúng ta vì quá đề cao “thông minh” nên trong một số trường hợp thường “dè bỉu” những người “khéo” (có cảm xúc thông minh cao). “Ôi, cô đó nó khéo lắm!”
Cũng một bạn nữ nữa. Cũng làm trong ngành quảng cáo. Có vẻ như “nữ” thường có cảm xúc thông minh cao hơn nam giới chúng ta hay sao hả các bạn? Hay tôi bắt đầu có định kiến (tốt) về nữ?
Bạn này xuất thân từ kế toán, tài chính. Sau đó trở thành người đứng số 1 (về chức danh) của tập đoàn quảng cáo. Bạn này không phụ trách về chuyên môn (khách hàng, sáng tạo, chiến lược…) mà giúp kết nối hiệu quả giữa khách hàng và công ty. Đây là giá trị quan trọng (của bạn) đến từ chỉ số thông minh cảm xúc cao.
Và có những người rất thông minh nhưng vẫn không thành công vì những điểm mù, cảm xúc làm cản trở họ thành công. Và tôi cũng đã nói nhiều về những người này.
Tạm biệt!
Nguyễn Mạnh Tường
Founder of Max Communications & CoFounder of ICP/Xmen