Công ty có nên hưởng ứng ngày Cá tháng tư? Cách biến Cá tháng tư thành dịp tăng tinh thần nhân viên

Trong một năm luôn có rất nhiều dịp đặc biệt để công ty hưởng ứng và tạo không gian để nhân viên vui chơi, kết nối, tăng tinh thần và năng suất làm việc. Với riêng tháng tư, nếu muốn tìm “cớ” gắn kết nhân viên, thì ngày Cá tháng tư có lẽ là dịp phù hợp.

Trong bài viết này, PITO sẽ giới thiệu rõ hơn về ngày Cá tháng tư, cho bạn câu trả lời rằng các công ty, doanh nghiệp có nên hưởng ứng dịp này? Nếu hưởng ứng thì nên làm gì và lưu ý gì? Tất cả sẽ được chia sẻ ngay sau đây.

Ngày Cá tháng tư là gì?

Ngày Cá tháng tư (April Fools’ Day) hay còn gọi là ngày nói dối, ngày chơi khăm, diễn ra vào ngày 01/4 dương lịch hàng năm. Đây là dịp để mọi người trêu đùa, tạo ra những trò chơi khăm hài hước hoặc kể những câu chuyện “bịp bợm” nhằm mang lại tiếng cười và sự bất ngờ. Ngày này phổ biến ở nhiều quốc gia phương Tây như Mỹ, Anh, Pháp và dần lan rộng ra toàn thế giới. Tại Việt Nam, Cá tháng tư không phải là lễ chính thức nhưng được giới trẻ và cộng đồng công sở hưởng ứng như một cách tăng thêm niềm vui và giải tỏa căng thẳng.

Hiện có nhiều giả thuyết lý giải về nguồn gốc và lịch sử của ngày này. Phần lớn lý giải cho rằng Cá tháng tư bắt nguồn từ thời La Mã cổ đại, trong một lễ hội được tổ chức vào ngày xuân phân để vinh danh nữ thần Cybele - nữ thần của thiên nhiên, hiện thân của trái đất.

Một lý thuyết khác cho rằng, ngày Cá tháng tư bắt nguồn thế kỷ 16, tại Pháp, khi lịch Julius được thay thế bằng lịch Gregorian. Những người chậm cập nhật lịch mới vẫn tiếp tục ăn mừng năm mới vào cuối tháng 3 - đầu tháng 4, do đó họ bị gọi là “những con cá tháng Tư” (poisson d'avril) và trở thành đối tượng của những trò đùa.

Tại sao công ty nên hưởng ứng ngày Cá tháng tư

Không chỉ là một trò đùa, tạo nên tiếng cười, nếu ngày Cá tháng tư được tổ chức bài bản, có kế hoạch và ý tưởng hấp dẫn, đây sẽ là cơ hội lý tưởng mang đến cho nhân viên và công ty, doanh nghiệp nhiều giá trị.

• Giảm căng thẳng, tăng năng suất: Môi trường làm việc với nhiều áp lực, căng thẳng có thể ảnh hưởng đến tinh thần và hiệu suất của nhân viên. Một chút hài hước, một vài trò đùa vui vẻ trong ngày Cá tháng tư có thể giúp nhân viên giải tỏa áp lực, mang lại năng lượng tích cực. Khi tâm trạng thoải mái, tinh thần làm việc cũng được cải thiện, từ đó giúp tăng cường sự tập trung và sáng tạo, góp phần nâng cao năng suất làm việc.
• Gắn kết đội nhóm, nâng cao văn hoá doanh nghiệp: Các hoạt động nội bộ sẽ là cơ hội để nhân viên tương tác, giao lưu và kết nối, đặc biệt là nhân viên giữa các phòng ban, đội nhóm. Khi không còn khoảng cách, mọi người dễ dàng hỗ trợ, đồng hành cùng nhau trong công việc, tinh thần đội nhóm được củng cố, từ đó hình thành văn hóa doanh nghiệp thân thiện, gắn kết và tích cực hơn (hoặc cùng hướng đến những giá trị, văn hoá sẵn có của đơn vị).
• Khơi gợi tinh thần sáng tạo, khuyến khích sự đổi mới: Những trò đùa thú vị, trò chơi khăm bất ngờ, đòi hỏi sự sáng tạo, khéo léo và tinh tế của người tham gia. Do đó, hoạt động ngày Cá tháng tư, với những ý tưởng khác lạ “think outside the box” không chỉ giúp nhân viên rèn luyện tư duy sáng tạo mà còn có thể lan tỏa và trở thành động lực thúc đẩy sự đổi mới. Bởi khi công ty “mở đường” - đón nhận và sẵn sàng hành động vượt khỏi những điều truyền thống, nhân viên sẽ cảm thấy tự tin, cởi mở không ngại những đột phá trong cách giải quyết, xử lý công việc hàng ngày.
  
  

6 cách biến Cá tháng tư thành dịp tăng tinh thần nhân viên

1. Giấy note kỳ quái

Trong ngày Cá tháng tư, trẻ con ở Pháp thường chơi trò “cá giấy” (poisson d'avril), bí mật dán một con cá bằng giấy vào lưng của người khác để họ không phát hiện. Lấy cảm hứng từ trò này, HR, Admin, bộ phận truyền thông nội bộ có thể “biến tấu” thành trò “giấy note kỳ quái” tạo nên những khoảnh khắc thú vị trong công ty.

Bộ phận tổ chức chuẩn bị những tờ giấy note đủ màu và viết sẵn những câu đùa, câu lệnh hoặc câu trêu chọc, chẳng hạn: tôi đang bực, ai lại gần sẽ bị cắn; tôi ghét sếp; ngày mai tôi lấy chồng, chúc mừng tôi nhé; vỗ vai tôi đi, tôi mời cafe; hôm nay tôi rảnh, cứ giao task nhé;...
Sau đó bí mật dán vào lưng một số đồng nghiệp trong công ty. Bạn nên ưu tiên chọn những nhân sự vui tính, thích đùa và chính họ sẽ tiếp tục cùng bộ phận tổ chức duy trì trò chơi này trong cả ngày.
Người bị dán giấy note chỉ phát hiện trò đùa khi có ai đó đọc to nội dung hoặc cùng thực hiện theo lời nhắn trong giấy note.
Khi người đầu tiên phát hiện, họ sẽ có đặc quyền viết tờ giấy note tiếp theo và bí mật dán vào lưng của bất kỳ ai trong công ty. Trò đùa này sẽ kéo dài trong cả ngày, tạo nên nhiều bất ngờ và những khoảnh khắc vỡ oà niềm vui.

Với ý tưởng này, bộ phận tổ chức cứ âm thầm thực hiện với những nhân sự đầu tiên, đừng vội bật mí cách chơi. Có thể những người chơi đầu sẽ sớm bị phát hiện nhưng mọi người sẽ tự rút kinh nghiệm và càng về cuối ngày trò chơi chắc hẳn sẽ càng thú vị. Đặc biệt, cuối ngày làm việc công ty có thể chuẩn bị một bàn tiệc nhỏ với nhiều món ăn ngon như một lời cảm ơn, lời chúc mừng cũng phần thưởng cho tất cả nhân viên vì đã nhiệt tình tham gia trò đùa và cùng nhau có một ngày Cá tháng tư rộn ràng.

2. Meme hài hước

Với ý tưởng này, bộ phận tổ chức hoạt động nội bộ sẽ thiết kế ra nhiều meme độc đáo, có thể sử dụng hình ảnh của nhân viên chèn vào hoặc thiết kế những meme mô tả lại dáng vẻ, biểu cảm, phong cách riêng của nhân viên. Sau đó, với những “sản phẩm” đã hoàn thiện, bạn có thể triển khai theo nhiều cách, chẳng hạn:

• Các meme online sẽ được gửi đến tất cả nhân viên trong kênh nội bộ hoặc nhóm chat chung và tổ chức cuộc thi “Nhìn meme đoán tên người” với giải thưởng hấp dẫn dành cho người đoán chính xác và nhanh nhất.
• In các meme này ra và dán vào bàn làm việc của nhân viên - dán ngẫu nhiên để tạo bất ngờ - hoặc dán vào các khu vực sinh hoạt chung của công ty như pantry, khu vực thư giãn, phòng hop… Những hình ảnh này sẽ làm mọi người bất ngờ và bật cười khi nhìn thấy.
• …
  
  Lưu ý đây chỉ là hoạt động vui nhân ngày Cá tháng tư, nên khi triển khai bộ phận tổ chức cần khéo léo. Nếu sử dụng hình ảnh của nhân viên cần được đồng ý hoặc có thể tổ chức hoạt động kêu gọi mọi người đóng góp meme hoặc tự tạo meme cho mình. Ngoài ra, nội dung trên meme nên liên quan đến công việc, văn hóa công ty để tạo sự gần gũi, tránh xúc phạm, công kích một cá nhân nào đó hoặc có nhiều ẩn ý, gây tranh cãi.
  
  

3. Đổi tên nhóm chat 

Bạn thử đặt mình vào tình huống này nhé: một buổi sáng đến văn phòng, mở kênh làm việc và thấy tất cả các nhóm chat công việc đều được đổi tên với những cái tên thật lạ. Khi ấy bạn sẽ thế nào? Bất ngờ, hoang mang, loay hoay tìm lý do và rồi thở phào vì đó chỉ là một trò! Đây sẽ là ý tưởng hay, bộ phận HR, Admin, truyền thông nội bộ của công ty có thể triển khai một cách dễ dàng. 

Bạn bí mật liên hệ với các trưởng nhóm, trưởng phòng chia sẻ về ý tưởng này và gợi ý những cái tên thú vị có thể đặt cho nhóm chat, ví dụ: Task này đã kết thúc; Nhóm này dành cho người xinh đẹp; Nhóm Tuyệt mật - Tất cả nội dung cần giữ kín; S.O.S - Khẩn cấp, khẩn cấp…

Sáng sớm ngày 01/4 đồng loạt các trưởng nhóm, trưởng phòng sẽ đổi tên các nhóm chat và khoá chế độ nhắn tin, phản hồi trong các nhóm.

Trò đùa sẽ được duy trì trong khoảng 2 - 3 tiếng, sau đó mọi thứ sẽ được trở về như cũ. Ngoài ra, để hoạt động được trọn vẹn và tăng thêm phần gắn kết, bữa trưa hôm đó công ty sẽ tổ chức một buổi tiệc nhỏ, vừa mời nhân viên ăn trưa vừa tạo không gian để mọi người chia sẻ cảm nhận. PITO tin rằng những chia sẻ, cảm xúc của nhân viên về sự việc buổi sáng hoặc nhận xét về tên nhóm chat sẽ khiến mọi người bật cười, đầy hào hứng và có một ngày đầy niềm vui.

4. Âm thanh vô tận

Bỗng nhiên chuông điện thoại reo lên, bỗng tên của một nhân viên được phát trên hệ thống loa của công ty, bỗng máy in biết nói chuyện, bỗng một bài hát được bật lên… những âm thanh bất ngờ, ngẫu nhiên mà trùng hợp xuất hiện, chắc hẳn khiến mọi người hoang mang nhìn lại điện thoại, giật mình tìm kiếm nguồn phát và tạo nên không khí rộn ràng cho công ty.

Để triển khai ý tưởng “âm thanh vô tận” trong ngày Cá tháng tư, bộ phận tổ chức thực hiện theo các hướng dẫn sau nhé:

• Xác định các khu vực có thể phát âm thanh như hệ thống loa văn phòng, máy in hoặc thậm chí từ điện thoại, máy vi tính của nhân viên. Đồng thời, ghi âm hoặc chuẩn bị các file âm thanh sẽ được dùng để “chơi khăm” nhân viên.
• Bí mật phối hợp với IT hoặc bộ phận kỹ thuật để cài đặt hoặc phát âm thanh vào thời điểm thích hợp.
• Trong ngày Cá tháng tư, bạn sẽ triển khai từng âm thanh như:
  - Chuông điện thoại bí ẩn: Phát tiếng chuông điện thoại reo theo từng khoảng thời gian nhất định, có thể là tiếng chuông của iphone hoặc chuông của cuộc gọi zalo, messenger... Khi nghe âm thanh, mọi người sẽ liên tục kiểm tra điện thoại, nhưng không ai thực sự nhận cuộc gọi.
  - Máy in biết nói: Khi nhân viên in tài liệu, loa gần máy in sẽ phát ra những câu hài hước như “Tài liệu này lỗi đấy, bạn vẫn muốn in chứ?” hoặc “Tôi không muốn in, bạn quay lại sau nhé”
  - Hệ thống loa nội bộ bất ngờ gọi tên: Một giọng thông báo vang lên “Anh A, vui lòng lên phòng họp gấp!” hoặc “Chị B có đơn hàng, vui lòng xuống sảnh nhận” nhưng… thực tế chẳng có cuộc họp hay bưu phẩm nào cả.
• Bài hát lặp đi lặp lại: Phát một đoạn nhạc ngắn, hài hước như Baby Shark, Never Gonna Give You Up hoặc một câu hát vui nhộn, rồi ngẫu nhiên dừng lại khiến mọi người tò mò.Trò đùa này có thể kéo dài cả buổi sáng hoặc cả ngày và kết thúc bằng một buổi tiệc nhẹ để mọi người chia sẻ cảm xúc về những âm thanh vô tận và có thể tổ chức bình chọn “Âm thanh nào khiến bạn hoang mang nhất?” và trao giải cho những phản ứng thú vị nhất trong ngày.

5. Bữa trưa đặc biệt

Trước ngày Cá tháng tư, công ty gửi thông báo rằng trong ngày 01/4 công ty sẽ mời bữa trưa tất cả nhân viên. Bộ phận tổ chức sẽ làm việc với canteen hoặc các đơn vị catering cung cấp dịch vụ cơm văn phòng để bí mật lên ý tưởng cho những phần cơm đặc biệt. Đó có thể là món súp chỉ toàn nước, là phần ăn chỉ toàn cơm trắng hoặc chiếc bánh sandwich không nhân, bánh pizza chưa nướng hoặc ly nước cam không đường,…

Trái với cảm giác mong chờ, vui vẻ khi nhận thông báo, nhân viên sẽ đầy bất ngờ và hoang mang với những món ăn công ty đã chuẩn bị. Chắc hẳn sẽ có người khó chịu, bực dọc nhưng cũng sẽ có những người cười thật lớn vì phát hiện đây là trò đùa nhân ngày Cá tháng tư.

Giữa lúc mọi người xôn xao bàn tán với lẫn lộn cảm xúc, đại diện HR, Admin hoặc lãnh đạo sẽ xuất hiện, thành thật chia sẻ về trò đùa này và bắt đầu với chuỗi hoạt động hoặc chia sẻ thú vị trong bữa trưa. Ban tổ chức sẽ chuẩn bị những phần ăn hoàn chỉnh, mọi người cùng ăn trưa và cùng chia sẻ về trải nghiệm vừa rồi hoặc kể về những kỷ niệm liên quan đến ngày Cá tháng tư mà bản thân đã trải qua.

6. Đổi vai làm sếp

Ý tưởng đổi vai này bạn có thể triển khai trong nhiều dịp như một hoạt động để nhân viên thêm hiểu và gắn kết hơn với công ty, song với ngày Cá tháng tư, đây sẽ là phiên bản vui vẻ và “nổi loạn” hơn. Trong khuôn khổ hoạt động, các nhân viên sẽ được bốc thăm về các vai được đổi, sẽ có người nhận thăm trắng, vẫn giữ nguyên vị trí, nhưng sẽ có người được làm sếp hoặc nhiều vị trí quan trọng khác trong công ty. Dĩ nhiên, ban lãnh đạo cũng sẽ tham gia trò chơi này và có thể trở thành nhân viên hoặc bất cứ vị trí nào, kể cả bảo vệ, nhân viên vệ sinh…

Với những nhân viên bốc được thăm “làm sếp” các bạn sẽ có đặc quyền ra những quyết định quan trọng mà vô hại, chẳng hạn: tăng thêm 30 phút nghỉ trưa; sử dụng quỹ công ty, quỹ phòng mời trà sữa mọi người; cúi đầu 90 độ và chào sếp bằng câu chào vui nhộn… Những người bốc thăm trở thành nhân viên bình thường (bao gồm cả ban lãnh đạo) sẽ phải tuân thủ mọi quy định trong phạm vi trò chơi, điều này tạo ra những tình huống “dở khóc dở cười” nhưng chắc hẳn sẽ cực kỳ vui vẻ.

Song bộ phận tổ chức cần trao đổi trước với những nhân sự được “làm sếp” và cùng thống nhất các đặc quyền trước khi phổ biến đến toàn thể công ty, tránh mọi thứ vượt tầm kiểm soát, gây ra những hệ quả không đáng có.

5 lưu ý khi hưởng ngày Cá tháng tư

Ngày Cá tháng Tư là dịp tuyệt vời để tạo ra những khoảnh khắc vui vẻ, giúp nhân viên thư giãn và gắn kết cùng nhau. Tuy nhiên, để đảm bảo trò đùa mang lại tiếng cười, tăng tinh thần nhân viên chứ không gây khó chịu hay ảnh hưởng đến công việc, bộ phận tổ chức cần lưu ý:

• Giữ trò đùa trong giới hạn vui vẻ, không phản cảm: Mọi ý tưởng, cách triển khai cần hướng đến tinh thần vui vẻ, tích cực và hài hước nhẹ nhàng, tránh những trò đùa liên quan đến ngoại hình, sức khỏe, đời tư cá nhân, tài chính hoặc bất cứ điều gì có thể khiến đồng nghiệp bị tổn thương. 
• Không ảnh hưởng đến công việc và quy trình vận hành chung: Các hoạt động trong ngày Cá tháng tư không nên làm gián đoạn cuộc họp quan trọng, gây mất tập trung hay ảnh hưởng đến tiến độ làm việc. Bộ phận tổ chức có thể chọn khung giờ phù hợp, chẳng hạn vào giờ nghỉ trưa hoặc khoảng thời gian thư giãn, để mọi người tận hưởng mà không lo gián đoạn công việc. 
• Đảm bảo sự tham gia thoải mái, không ép buộc: Không phải ai cũng thích bị trêu đùa vào ngày này, vì vậy hãy để nhân viên tham gia một cách tự nguyện. Nếu ai đó không muốn tham gia, hãy tôn trọng sự lựa chọn của họ. Một ngày vui chỉ thật sự trọn vẹn khi tất cả mọi người đều cảm thấy thoải mái và hoà mình tuyệt đối.
• Tránh những trò đùa liên quan đến tin tức quan trọng: Một số thông báo có thể gây hiểu lầm và tạo ra hệ quả khó lường, chẳng hạn thông sa thải giả, tin đồn sáp nhập công ty hoặc thay đổi chính sách về tiền lương... Những trò đùa này có thể khiến nhân viên hoang mang, lo lắng và tạo ra những phản ứng tiêu cực. Vì vậy, hãy tập trung vào những ý tưởng hài hước mà không gây ra sự nhầm lẫn hay ảnh hưởng đến tâm lý nhân viên. 
• Kết thúc bằng một thông điệp tích cực: Sau một khoảng thời gian đầy tiếng cười, công ty có thể kết thúc bằng một thông điệp nhẹ nhàng, ví dụ như một một bài đăng tổng kết trên kênh nội bộ hoặc một bữa tiệc nhỏ, mọi người cùng quây quần chia sẻ. Điều này giúp nhân viên cảm thấy gắn kết hơn và đảm bảo đúng tinh thần và ý nghĩa khi công ty hưởng ứng ngày Cá tháng tư. 

Khi được tổ chức đúng cách, ngày Cá tháng tư có thể trở thành một dịp đặc biệt để nhân viên giảm căng thẳng, tăng tinh thần làm việc và tự tin đổi mới sáng tạo. Vì vậy, bộ phận tổ chức cần chuẩn bị kỹ càng, đảm bảo mọi hoạt động đều hướng đến sự vui vẻ, tôn trọng và không ảnh hưởng đến công việc chung hay bất cứ cá nhân nào. Và PITO tin rằng một công ty biết cách “chơi” cũng là một công ty biết cách quan tâm đến nhân viên và sẽ tạo nên văn hoá, môi trường “chơi hết mình, làm hết sức”!